ایرانیها؛ پرمصرفاند یا خوشمصرف؟
به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ مصرف برق یکی از مقولههای مهمی بوده که در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورهای مختلف تاثیر بهسزایی دارد. در ایران، مصرف برق در سالهای اخیر به شکل قابل توجهی افزایش یافت. این افزایش مصرف به دلایل مختلفی مانند رشد جمعیت، توسعه صنایع و افزایش استفاده از تجهیزات الکترونیکی و تکنولوژیهای جدید و همچنین افزایش دما بوده است.
بر اساس آمار، ایران از کشورهای پرمصرف برق محسوب میشود. ایران یکی از کشورهای غنی از نظر منابع انرژی، بهخصوص گاز طبیعی و برق آبی بوده و همین دلیل اهتمام ویژهای به تامین برق در این کشور انجام شده است. از همینرو، مصرف بیشتر برق توانسته به عنوان یک چالش مطرح شود.
یکی از دلایل اصلی مصرف بالای برق در ایران، نوع ساختار اقتصادی و اجتماعی آن است. در ایران، بسیاری از خانوارها و صنایع از برق به عنوان منبع انرژی اصلی استفاده میکنند. وجود تعرفههای پایین برق همچنین باعث شده که مردم کمتر از مصرف بهینه انرژی آگاه شوند و در کاربری و مصرف برق صرفهجویی نکنند.
در مقابل این موضوع، کشورهای توسعهیافته معمولا به دنبال راهکارهایی برای مدیریت مصرف انرژی و کاهش اثرات زیستمحیطی ناشی از تولید برق هستند. برای مثال، در کشورهای اروپایی مانند آلمان و فرانسه، فرهنگ صرفهجویی در مصرف برق و استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر به شدت در حال ترویج است. این کشورها با افزایش قیمت انرژی و تشویق به استفاده از انرژیهای پاک تلاش میکنند تا مصرف برق را کاهش دهند و به سمت پایداری بیشتری حرکت کنند.
در آمریکا نیز، مقامات دولتی و سازمانهای اقتصادی با استفاده از فناوریهای نوین و برنامههای آموزشی به دنبال بهبود الگوی مصرف برق هستند. برنامههای آگاهیدهی در مورد صرفهجویی و استفاده بهینه از انرژی، بهویژه در بخش خانگی، از جمله راهکارهای متداول در این کشور است.
مطابق آمار مرکز توسعه جهانی، ایران پس از نروژ بیشترین مصرف انرژی خانگی شامل برق و گاز را به خود اختصاص میدهد.
با مقایسه الگوی مصرف برق در ایران و کشورهای دیگر، متوجه خواهید شد که در ایران به دلیل فرهنگ و ساختار اقتصادی موجود، برداشتن گامهای موثر برای کاهش مصرف انرژی و ارتقای آگاهی عمومی در این زمینه ضروری است.
در همین راستا محمدصالح رحیمی، کارشناس انرژی میگوید: «بر اساس گزارشهای منتشر شده، متوسط مصرف برق یک فرد در ایران حدود ۶۰۰۰ کیلووات ساعت در سال تخمین زده میشود، در حالی که این رقم در کشورهای توسعهیافته مانند ایالات متحده، کمی بیشتر از ۴۰۰۰ کیلووات ساعت است.»
وی افزود: «چالش مصرف برق در ایران، نیازمند برنامهریزیهای جامع و تحول در نگرش به مصرف انرژی است. کاهش وابستگی به منابع فسیلی و ارتقای استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر، زمینهساز تحول عظیمی در جهت کاهش مصرف برق و افزایش بهرهوری انرژی خواهد بود. این امر نه تنها به بهبود وضعیت زیستمحیطی کمک میکند، بلکه نقش مهمی در توسعه پایداری اقتصادی و اجتماعی کشور ایفا خواهد کرد.»
در نهایت، ایجاد یک فرهنگ مصرف هوشمند و ارتقای آگاهی بین مردم میتواند به عنوان یکی از مولفههای کلیدی در مدیریت مصرف برق در ایران محسوب شود.
همچنین سعید نیکیسخن، استاد دانشگاه امیرکبیر میگوید: «مهمترین دلیل مصرف بالای انرژی، کیفیت و استاندارد تجهیزات منزل است که در ایران جدی گرفته نشده و این ارتباطی به مردم ندارد، چون کالای باکیفیت در دسترس نیست.»
این نکته حائز اهمیت بوده که ارتقای استاندارد تولید وسایل برقی در کنار افزایش پلکانی قیمت انرژی برای توجیهپذیری اقتصادی استفاده از وسایل کممصرف، ۲ توصیه اندیشکده بروئگل برای مصرف بهینه در خانهها است.